De theedoek, een kunstwerk in je keuken
Waarom heet een theedoek een theedoek. Deze term wordt door het overgrote deel van Nederland gebruikt, maar waarom? Een rare naam eigenlijk.
theekopjes om af te drogen
Wat betekent theedoek
In het woordenboek staat een doek voor het afdrogen van vaatwerk. Je zou het dus ook een vaatdoek kunnen noemen. Maar nee, met een vaatdoek neem jet het aanrecht af.
De eerste theorie is dat je als goede huisvrouw verschillende doeken bezat. Als je trouwde kreeg je een uitzet linnengoed (theedoeken, beddengoed, handdoeken, tafelkleden) mee. Deze hele uitzet lag in de linnenkast. Daar werd heel lang mee gedaan, het liefst je hele leven. Waren er gaatjes dan werden ze gestopt.
De tweede theorie komt van Sanny de Zoete, de Nederlandse expert op het gebied van Linnengoed. In de 18de en 19de eeuw dronken dames
thee uit porseleinen kopjes. Ze wasten de kopjes zelf af, omdat ze de handen van de dienstmeiden daar te grof voor vonden. En ook ruwe
afdroogdoeken vonden waren niet geschikt. Dat afwassen deden de dames in een bakje met warm water in het theebuffet. Het afdrogen gebeurde
met een fijne damasten doek. De doek werd alleen voor theekopjes gebruikt, vandaar de naam theedoek. Dit gebruik is verdwenen, maar de doek is gebleven.
een gevulde linnenkast
Maar klopt dit wel? Ik las op een blog: vroeger in de middeleeuwen maakte men thee door middel van alle kruiden en specerijen in een doek te deponeren, vervolgens goot men daar het kokend hete water overheen. Dit vingen ze vervolgens op in een theepot. Ik geloof toch niet dat dit laatste waar is.
Voor alles een doek
Ze kunnen er heel mooi uitzien, maar drogen ze ook goed af?
voor alles een doek
Glazen worden het best droog met een theedoek die niet pluist, ook wel een glasdoek Dit is een linnen theedoek.
Borden, kopjes, pannen en bestek drogen het best met een katoenen of een linnen-katoenen (metis) theedoek. Het voordeel van een mixdoek is dat hij langer mooi blijft en minder pluist.
Het milieu speelt een rol
Tegenwoordig wordt er steeds meer naar het milieu gekeken. De productie van linnen is het milieu vriendelijkst.
De productie van katoen vraagt om heel veel water, er worden ook veel chemicaliën gebruikt. Voor de productie van een theedoek zijn 1000 liters water nodig.
Biologisch katoen zou een verbetering zijn. Bij de productie worden geen chemicaliën gebruikt en zijn er strenge regels voor het gebruik van water en planten. Deze productie is daardoor duurder. Niet iedereen wil zoveel geld voor een theedoek uitgeven.
Een andere optie is gerecyceld katoen door het herwinnen van vezels uit gebruikt katoen. Deze worden opnieuw gesponnen tot garen.
Een leuk voorbeeld
in dit verband is Enschede
Textielstad. Dit is is een industriële weverij waar met
natuurlijke en lokale garens geproduceerd wordt. Tot 1960 was
Enschede na Manchester de grootste textielstad van Europa. Daarna is
de hele productie naar Azië verplaatst, daar kon de textiel sneller
en goedkoper geproduceerd worden.
Enschede Textielstad
De laatste jaren is er een kentering en wordt er ook weer in Europa geproduceerd. Enschede textielstad is hier een voorbeeld van. Hiermee wordt het ambacht behouden, waar de stad ooit groot door werd.
De afwasmachine
Tegenwoordig hebben natuurlijk veel mensen een afwasmachine en maken dus veel minder gebruik van al deze doeken. Toch heeft iedereen in de keuken wel een theedoek. En ja dan ga ik voor kleine kunstwerkjes. Binnenkort bij VMAT.
